| Tramwaje w Częstochowie | |||
|---|---|---|---|
| |||
| PESA 129Nb w al.Niepodległości | |||
| Dane ogólne | |||
| Lokalizacja |  Polska, Częstochowa
| ||
| Data uruchomienia | 08.03.1959 | ||
| Operator | MPK Częstochowa | ||
| Właściciel | MPK Częstochowa | ||
| Całkowita długość linii | 18,5 km | ||
| Liczba linii | 3 | ||
| Infrastruktura | |||
| Długość torowisk | 14,7 km km | ||
| Napięcie sieci | 600 V DC | ||
| Rozstaw szyn | 1435 mm | ||
| Liczba przystanków | 32 | ||
| Tabor | |||
| Liczba wagonów | 31 (+3 zabytkowe) | ||
| Liczba wagonów wysokopodłogowych | 14 | ||
| Liczba wagonów niskopodłogowych | 17 | ||
| |||
Tramwaje w Częstochowie – obecnie najnowszy system tramwajowy w Polsce zbudowany w 1959 roku. System składa się z 3 linii (3 dzienne). Linie mają łączną długość 18,5km. Obecnie w Częstochowie znajduje się 5 pętli (1 nieczynna).
Historia[]
Pierwsze pomysły na sieć tramwajową w Częstochowie pojawiły się w 1903 roku. Jednak tej koncepcji nie zrealizowano. Planowano trzy linie:
- linia 1: ul. Krakowską do zakładu Motte (Elanex)
- linia 2: na Jasną Górę z odgałęzieniami na
- dworzec
- ul. Teatralną (Wolności) do Stradomskiej (1 Maja)
- cmentarz Rocha
- linia 3: ul. Warszawską na Kule
W 1908 roku pojawiły się dwie propozycje. Pierwsza dotyczyła uruchomienia tramwaju konnego, druga elektrycznego. Pierwsza została odrzucona ze względu na przestarzałość, natomiast druga nie doczekała się realizacji. W okresie międzywojennym również planowano uruchomić komunikację tramwajową, jednak zamiast tramwajów uruchomiono w 1928 roku autobusy.
Ponowny pomysł uruchomienia tramwajów w Częstochowie pojawił się po drugiej wojnie św. Częstochowskie tramwaje w zamierzeniu miały ułatwić pracownikom huty Częstochowa dojazd do pracy. W 1951 roku rozpoczęto budowę trakcji elektrycznej. Pierwszy tramwaj na ulicy Częstochowy wyjechał 8 marca 1959 roku (budowa trwała bardzo długo).Pierwsza dwutorowa linia o długości 7,1 km wiodła po wydzielonej stronie jezdni od ulicy Worcella, wzdłuż alej: Zawadzkiego (obecnie Armii Krajowej), Kościuszki, Wolności, ZWM (obecnie Niepodległości), Pokoju do pętli na Kucelinie. 21 lipca 1959 oddano drugą linię o długości 1,5 km do dzielnicy Stary Raków, stanowiącą odgałęzienie pierwszej. Odcinek ten zlikwidowano w 1971, oddano wtedy natomiast do użytku przedłużenie linii do ulicy Kiedrzyńskiej wraz z pętlą. Ostatni odcinek (przedłużający linię do dzielnicy Północ – ul. Fieldorfa) oddano w roku 1984. Nie zrealizowano planu doprowadzenia linii do dzielnicy Wyczerpy.
W latach 90 frekwencja przejazdami tramwajów Częstochowskich spadła, z powodu ograniczenia liczby pracowników w Hucie. Skrócono wtedy kursy linii 1 do alei Pokoju i oznaczono linią 2. Obecnie linie mają początek na pętli Fieldorfa.
W 2012 roku uruchomiono 3 linię tramwajową w Częstochowie. Nowa linia obsługuje dzielnice Wrzosowiak oraz Błeszno. Pętla znajduję się w pobliżu stadionu Raków Częstochowa. W 2019 rozpoczął sie gruntowny remont od Fieldorfa do Alei Pokoju,
Tabor[]
Pętla Kucelin-Szpital
Na początku tabor składał się z 39 wagonów silnikowych 4N i doczepnych 4ND, których liczbę w następnych latach zwiększano. W 1970 roku zaczęto wycofywać najbardziej wyeksploatowane wagony 4N, jednocześnie rozpoczęto trwające cztery lata dostawy nowych, przegubowych, szybkobieżnych tramwajów 102Na, zaś w 1975 roku zakupiono pierwsze 8 sztuk wozów 105N. Z czasem wagony 105N przebudowano na 105Na, a także sukcesywnie kupowano nowe wagony 105Na. W roku 1986 ostatecznie wycofano z ruchu liniowego wszystkie wagony 4N i 4ND, a w 1999 składy 102Na. Ostatni wagon typu 105Na zakupiono w roku 1990. W marcu 2012 r. rozpoczęły się dostawy składów 129Nb, a ich zakończenie nastąpiło 14 października tego samego roku. W styczniu 2018 r. podpisano umowę na dostawę dziesięciu tramwajów Pesa Twist II z prawem opcji zamówienia pięciu kolejnych. Ostatni tramwaj z podstawowego zamówienia dotarł do miasta we wrześniu 2020 r., z blisko rocznym opóźnieniem względem kontraktu.
Tabor posiadany obecnie:
| Liniowy | ||||
|---|---|---|---|---|
| Model | Zdjęcie | Liczba | Zakupy | Numeracja przewoźnika |
| 105Na | 14 | 1979-1980, 1984–1985, |
611-616, 644-645, 648-649, 684, 688, 695, 697 | |
| 129Nb | 7 | 2012 | 621-627 | |
| 10 | 2020 | 651-660 | ||
| Historyczny | ||||
| 4N1+4ND1 | 1+1 | 1958, 2011 | #202+#253 (ex 806 + 1724) | |
| 102Na | 1 | 1971 | #628 (ex 808, ex 628) | |
Przystanki linii[]
Linia 1, 2 i 3 biegną po tej samej trasie od pętli „Fieldorfa-Nila” do skrzyżowania al. Niepodległości, al. Pokoju, al. 11 Listopada i ul. Jagielońskiej, skąd linia 1 jedzie al. Pokoju do huty (pętla „Kucelin-szpital”), linia 2 al. Pokoju do ul. Łukasińskiego (pętla „Raków-dworzec PKP”), a linia 3 ul. Jagielońską i Jesienną do ul. Limanowskiego (pętla „Stadion Raków”). Tramwaje linii 2 wracają z pętli na Rakowie na Fieldorfa-Nila jako linia 1, linia ta jest w istocie skróconym wariantem linii 1, zapobiegającym ekspediowaniu do huty nadmiernej ilości tramwajów.
| Przystanki linii 1 | Przystanki linii 2
(powrót jako linia 1) |
Przystanki linii 3 |
|---|---|---|
|
|
|
Linie tramwajowe[]
| Istniejące | |||||
| Linia | Trasa | Długość | Czas | Przystanki | Tabor |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Fieldorfa-Nila ↔ Kucelin Szpital | 10,0 km | 29 min. | 19 | 105Na |
| 2 | Fieldorfa-Nila → Raków Dworzec PKP | 8,3 km | 26 min. | 17 | 105Na |
| 3 | Fieldorfa-Nila ↔ Stadion Raków | 11,7 km | 38 min. | 27 | PESA Twist, 105Na |
| Historyczne | |||||
| Linia | Trasa | Lata funkcjonowania | |||
| 1 | 1000-lecie ↔ Kucelin | 1959–1971 | |||
| Osiedle 1000-lecia ↔ Kucelin | 1971–1984 | ||||
| Fieldorfa-Nila ↔ Kucelin | 1984- | ||||
| Fieldorfa-Nila ↔ Pokoju-PKP | 1990-1997 | ||||
| 2 | 1000-lecie ↔ Raków | 1959–1971 | |||
| Osiedle 1000-lecia ↔ Pokoju-PKP | 1971–1971 | ||||
| Kiedrzyńska ↔ Kucelin | 1984–1997 | ||||
| Fieldorfa-Nila → Raków-PKP | 1997–2001 | ||||
| Kucelin → Kiedrzyńska | 1997–2001 | ||||
| Fieldorfa-Nila → Raków-PKP | 1959–1971 | ||||
| Nocny | 1000-lecie ↔ Raków | 1959–1971 | |||
| Osiedle 1000-lecia ↔ Kucelin | 1971-1984 | ||||
| Fieldorfa-Nila ↔ Kucelin | 1984-2008 | ||||
| N0 | Fieldorfa-Nila ↔ Raków-PKP | 2008-2012 | |||
| Fieldorfa-Nila ↔ Stadion Raków | 2012-2016 | ||||
| 80 | Fieldorfa-Nila ↔ Stadion Raków | 2016-30.04.2017 | |||
| |||||||||||
| ||||||||||||||||||||||